айтыс
121сілбі — I … Танауын тесу – басбілгі ету үшін түйеге мұрындық, өгізге с і л б і өткізуге байланысты тұмсығының шеміршегін (желбезегін) тесу (Қаз. этнография., 2, 288). II … Құдайбергеннің айтуынша ол 1918 жылы жерге қырбық қар түсіп, с і л б і қата… …
122талқан — Талқаны таусылды. Қаза тапты, өлді, қайтыс болды. «Пәленбаймен тұрмыс құрады, пәленбайыншы жылдың пәленбай жұлдызында т а л қ а н ы т а у с ы л а д ы» деген жазуды да оқымадым (Қарақат тер., 127). Талқаны таусылмаған. Әлі де көретін жарық сәулесі …
123тәрекей — зат. Қайтыс болған адамның ырым сырымына жұмсалатын шығын. Әжем қайтқанда т ә р е к е й і н е Жағыпардан азырақ ақша алып жұмсап едім. Екі күннің бірінде сұрайды (Б.Майлин, Таңд., 105) …
124тәреку — I зат. жерг. Қайтыс болған адамның ырым сырымынан алған (тиген) үлес. Мүмкін, мен т ә р ек у алғанмен молдалық қылмайтын шығармын (С.Әлжіков, Күле көрме, 69). Әркім өз пешенесіне жазылған т ә р е к у д і базарлағанға не жетсін (К.Ахметбеков,… …
125телім — I зат. Біреуге бөлініп берілген жер. Өз т е л і м і н бітіре алмай жатқан Итемір ғана. Ол әлдеқашан жайғап тастар еді. Айша әжейдің телімі тағы бар (Жұлдыз, 1970, №4, 99). Зейнеткерлер қала ішімен саяжай т е л і м д е р і н е жүретін автобустарда …
126төмпешік — Төмпешікке айналды. Өлді, қайтыс болды. Адам тірі жүргенде қанша тарпаң болса да, т ө м п е ш і к к е а й н а л ғ а н д а, батыл ма, батыр ма, ашушаң ба, ынжық па – бәрі бірдей (Т.Қосуақ, Мәрмәр., 167) …
127түйе — зат. Қарта ойынындағы жүрек пішіндес қызыл қарта; аша. Анда санда жалғыз жарымнан көрінгенімен, ең құрығанда бір рет үш қызыл өркешті «т ү й е» құйрығынан ұстатпай ақ кетті (О.Сәрсенбай, Шығ., 5, 171). Әкесінің баласы енді «кірпіштің» ондығын… …
128түн — қату. этногр. Ұлттық ойындардың бір түрі. Әзіл қалжың, айтыс, қазақтың көне заманындағы сауықтары «т ү н қ а т у», «түйе жығу» секілді сан алуан ойындарын ойнап, таң сарғая ата дегенде бастары жастыққа тиді (І.Есенберлин, Алмас., 254) …
